Programi i AIS, Open Procurement Albania OpenLGP, është prezantuar në konferencën rajonale për Eastern Europe and Central Asia, Data for Development Results 2016, mbajtur në Istanbul Turkey në datat 8 dhe 9 Qershor. Projekti dhe databaza e ndërtuar si pjesë e përpjekjeve për monitorim qytetar të prokurimeve dhe kontratave publike të qeverive lokale në Shqipëri. Rezultatet dhe impakti i tij ishin pjesë e panelit me temë Hoë is Open Contracting Improving Budgetary Efficiency? Në këtë panel organziata nga Euro Azia dhe përfaqësues nga Open Contracting Partnership artikuluan mbi përfitimet që vinë nga open contracting process dhe eksperiencat e deri tanishme. AIS ka hapur gjatë vitit të fundit të dhëna për të gjithë tenderët e vitit të parë të mandatit 2015-19 të 61 bashkive në vend. OpenLGP mbështetet financiarisht nga NED.

Në 1 qershor për herë të parë në Europë u zhvillua një event i rëndësishëm i tipit unconference si Trasnparency Camp Europe. Evendi u mbajt në Amserdam në kuadër Netherlands EU Presidency 2016. Pjesmarrës në TCampEU, përfaësues nga shoqëria civile në Shqipëri u bënë pjesë e eksperiencave evropiane mbi open data, technology and civil engagement. Një nga aktivitetet e TCampEU ishte edhe APP Competiotion që vinte si finalizim i dhjetra eventeve të karakterit DiploHack në qytete të ndryshme të Europës. Shqipëria u përfaqësua në këtë event nga Alida Karakushi dhe Ergest Nako dy pjesatarë të skuadrës Love in Action, fitues të DiploHack Tirana.

Open Data Albania ka hulumtuar mbi numrin e procedurave dhe fondin limit për Prokurime Publike të shpallua ranga 61 njësi të qeverisjes vendore bashki, pas ndarjes së re administrative territoriale. Artikulli hulumtues bazohet në të dhëna të databazës së portalit për Prokurime Transparente. Ky portal ka informacion për çdo procedurë prokurime publik për 61 njësitë e reja që qeverisjes vendore nga korriku 2015 e në vijim.

• Prokrurime Publike (totali në numër dhe vlerë). Në total në këtë periudhë kohore rezulton të jenë 1290 procedura të shpallura me një fond limit prej 92 miliard lekë (të reja). Secila nga këto procedura prokurimi publik është e listuar në portalin prokurime Transparente rubrika Tender. Bashkia Tiranë është bashkia me vlerën më të lartë të fondit limit për prokurime në këtë periudhë. Tirana ka shpallur 129 tender me vlerën e 2.28 miliard lekëve. Me diferencë të madhe në vlerë Bashkinë e Tiranës e pason Bashkia Durrës me 50 procedura dhe vlerë të fondit limit 931.79 milion lekë. Bashkia Fier është në vendin e tretë sipas vlerës së fondit limit. Kjo bashki ka 59 tender të shpallur por me fond limit prej 899.85 milion lekë. Në listën e 10 bashkive me fond limit më të lartë të tenderuar janë edhe bashkitë Korcë, Sarandë, Berat, Divjakë, Gjirokastër, Kavajë dhe Librazhd. Ndërsa 10 bashkitë me vlerat më të vogla të fondit limit të shpallur për tenderime janë Ura Vajgurore, Mirdita, Përrenjasi, Delvina, Libohova, Fushë – Arrëzi. Pogradeci, Tepelena, Dropulli, Memaliaj dhe Pusteci. Artikulli me Tabelën dhe Vizulaizimet Prokurime Publike sipas Bashkive, shpallur korrik 2015 – prill 2016.
• Negocimet e Drejtpërdrejta janë procedura prokurimesh publike përmes të cilave autoriteti kontraktor i përzgjedh vetë operatoret ekonomik dhe negocion kushtet e kontratës me një ose më shumë prej tyre. Vendimi për të aplikuar këtë procedurë duhet të jetë i bazuar dhe argumentuar me kushte që detyrojnë autoritetin të veprojë në mënyrë të tillë. Negocimet e Drejtpërdrejta duke qenë prokurime pa garë mbartin riskun e ekspozimit të lartë ndaj shpërdorimit të fondit. Në total në këtë periudhë kohore rezulton të jenë finalizuar 150 kontrata publike përmes negocimit të drejtpërdrejt. Fondi për këto kontrata publike finalizuar me negocim të drejtpërdrejtë është 83 milion lekë. Secila nga këto procedura prokurimi publik është e listuar në portalin prokurime Transparente përzgjedhja e llojit të procedurës Me Negocim. Bashkitë Tiranë, Elbasan, Kamza, Vau i Dejës, Rrogozhina, Korça, dhe Lezha janë baskitë me më shumë raste dhe vlera të proceduara me negocime të drejtpërdrejtë. Negocime të Drejtpërdrejta do të konsiderohen edhe shtesat e kontratave. Autoritetet prokuruese realizojnë të tilla sa herë që përforcojnë në shkelje afatesh për të tenderuar blerje në kohën e duhur, sikurse në vlerësime për punime dhe shërbime shtesë. Vetëm 37 nga 61 bashki kanë aplikuar procedura të negocimit të drejtpërdrejt. Negocime të drejtpërdrejta me vlerë mbi 5 milion lekë të reja kanë realizuar bashkitë Elbasan, Tiranë, Maliq, Konispol, Vau i Dejës, Rrogozhina dhe Kamza. Artikullin ju mund ta gjeni duke lexuar Kontrata me Negocim të Drejtpërdrejtë sipas Bashkive të shpallura nga 20 Korrik 2015 deri më 7 Prill 2016
• Investime Publike (tenderuar). Në total në këtë periudhë kohore rezulton të jenë shpallur 269 prokurime për Punë Publike me vlerë prej 07 miliard lekë. Rezulton se 68% e fondit limit të tenderuar nga bashkitë në këtë periudhë kohore është fond për investime, pjesa tjetër janë furnizime me mallra dhe shërbime. Këtu janë konsideruar vetëm investime të tenderuara nga vetë bashkitë dhe nuk janë përfshirë punë publike të tenderuara nga Fondi Shqiptar i Zhvillimit, apo njësi të qeverisjes qendrore që përkojnë me investime në territorin e këtyre njësive. Secila nga këto procedura prokurimi publik është e listuar në portalin Prokurime Transparente pasi është përzgjedhur kategoria Punë Publike tek filtri i kërkimit Lloji i Kontratës. Bashkia e Korçës dhe ajo e Fierit kanë vlerat më të larta të fondit limit për Punë Publike. Ato pasohen nga Tirana, Durrësi, Saranda, Berati, Divjaka, Gjirokastra dhe Librazhdi. Dy bashki Fushë Arrëzi dhe Pogradeci nuk kanë realizuar ende asnjë prokurim për punë publike, duke privuar njësitë administrative nga të mirat dhe efektet ekonomike që kanë investimet. Gjithashtu katër bashkitë me vlerat më minimale të tenderuara për Punë Publike janë Tepelena, Kukësi, Pusteci dhe Memaliaj. Linku i artikullit Investime, Prokurime për Punë Publike sipas Bashkive, shpallur korrik 2015 – prill 2016.

Ky portal synon të bëje transparente dhe lehtësisht të gjetshme të dhëna mbi tender dhe kontrata publike të 61 bashkive në vend. Sipas filtrave të kërkimit këto prokurime mund të kategorizohen sipas llojit të kontratës që finalizon tenderin si Punë Publike (investime), Furnizim me Mallra (blerje), Shërbime etj. Gjithashtu për secilin tender mund të bëhet kategorizimi sipas numrit të pjesëmarrësve në garë dhe vlerësimi për diferencën mes fondit limit dhe vlerës së ofertës fituese. Në vijim, informacioni përditësohet me numrin e pjesëmarrësve në garë, fituesin sipas ofertës, statusin e projektit, afatin e zbatimit të kontratës dhe pagesat e çdo kontrate sipas transaksione të thesarit. Organizata AIS është implementuese e këtij projekti. Kjo organizatë është promotore e Open Data për Shqipërinë.

Open Data Albania ka hulumtuar mbi tregues të performancës së Shoqërive Aksionare SHA me Kapital Publik, duke marrë në shqyrtim 120 të tilla. Analiza ka vlerësuar kapitalin e tyre themeltar, rritjen apo zvogëlimin në vitin 2014 dhe 2015, xhiron vjetore për 2014 apo fitimin vjetor përpara tatimit. E njëjta analizë është bërë edhe për Aftësinë Paguese dhe Kosto të Punës. Gjithashtu përmes këtij grupi artikujsh është hartuar edhe një listë me emra të administratorëve të emëruar për këto shoqëri, sikurse lista me ekspertë kontabël të emëruar për auditimin e pasqyrave vjetore të SHA me Kapital Publik.

Të dhënat për këtë analizë janë marrë në dokumentacionin e reklamuar në Qendrën Kombëtare të Regjistrimit QKR, ku konstatohet se në 120 shoqëri aksionare me kapital publik reklamimi i përditësuar i informacionit në 2014 dhe 2015 është bërë vetëm për 70 prej tyre.

Shkurtimisht mbi Artikujt:

Fitimi Vjetor Para Tatimit Për SHA me Kapital Publik, 2012-2014.

Në vitin 2014 kanë deklaruar pasqyrat financiare 70 SHA me kapital publik nga 120 të marra në hulumtim. Në total ato shënojnë një humbje prej 19.7 miliardë lekë ose 141 milionë euro.

Gjatë këtij viti rezultojnë të kenë dalë me fitim 26 SHA. 5 shoqëri rezultojnë me fitim zero, dhe 39 SHA të tjera rezultojnë me humbje kontabël neto. Fitimin më të lartë neto në vitin 2014 e shënon Operatori i Sistemit të Transmetimit OST me një vlerë prej 2.3 miliardë lekë ose 16.7 milionë euro, ndërsa humbjen më të madhe neto e shënon Korporata Elektroenergjitike Shqiptare SHA KESH me një vlerë prej -22.2 miliardë lekë ose -159 milionë euro.

Në 67 SHA me kapital publik që kanë deklaruar pasqyrat e tyre financiare për vitet 2012,2013 dhe 2014 konstatohej një total  me trend në rënie. Në vitin 2014 të gjitha këto subjekte së bashku shënojnë një humbje prej -19 693 523 132 lekë, ndërkohë që në dy vitet e mëparshme kanë pasur një fitim para tatimit prej përkatësisht 11.6 miliardë lekë në vitin 2012 dhe 11.7 miliardë lekë në vitin 2013.

Ky indikator ka pësuar ndryshime në të gjithë subjektet tregtare në hulumtim. Rritjen më të madhe të fitimit para tatimit në harkun kohor 2012-2014 e kanë shënuar këto subjekte: Albcontrol, Posta Shqiptare SHA dhe Kombinati Energjetik, ndërsa rënien më të madhe e shënojnë Korporata Elektroenergjetike Shqiptare SHA KESH, Ujësjellës Kanalizime Tiranë dhe Hekurudha Shqiptare.

Ekspert Kontabël të SHA me kapital Publik, Pasqyra Financiare 2014

Ekspert Kontabël i Regjistruar është profesionisti i pavarur pjesë e Regjistrit Publik të ekspertëve kontabël, në përputhje me dispozitat e ligjit Për Auditimin Ligjor, Organizimin e Profesionit të Ekspertit Kontabël të Regjistruar dhe të Kontabilistit të Miratuar (Ligj Nr 10091, Datë 5.03. 20109). Shoqëritë Aksionare SHA e kanë të detyrueshëm auditimin e pasqyrave financiare vjetore nga një Ekspert Kontabël i Regjistruar. Eksperti kontabël i një shoqërie me kapital tërësisht publik zgjidhet nga aksionari (institucioni publik). Sipas reklamimeve në QKR janë 57 Shoqëri Aksionare me kapital publik, që kanë dorëzuar auditime nga ekspert kontabël për pasqyra financiare viti 2014. Për auditimin e këtyre SHA-ve janë angazhuar 68 ekspert kontabël nga 221 që janë sipas Regjistrit Publik. Janë 12 ekspert të angazhuar në auditimin e më shumë se një shoqërie aksionare me kapital publik për 2014. Rekord shënon një rast eksperti i angazhuar në shtatë shoqëri aksionare publike. Lista e Ekspertëve Kontabël të SHA me kapital Publik, që kanë audituar Pasqyra Financiare 2014 është e publikuar tek ODA. Vetëm tre SHA me kapital publik auditohen nga katërshja e njohur si kompanitë e mëdha të auditimit me zyra apo degë lokale në vend.

Xhiro Vjetore për 2012 – 2014 e SHA me Kapital Publik

Në vitin 2014 kanë deklaruar pasqyrat e tyre financiare 65 subjekte nga 120 të marra në shqyrtim. Xhiro totale e tyre shënon një vlerë prej 33.4 miliardë lekë ose 238 milionë euro. Ndër këto gjashtëdhjetë e pesë subjekte xhiron më të madhe e shënon “Korporata Elektroenergjitike Shqiptare SHA KESH me një xhiro prej 10.8 miliardë lekë ose 77 milionë euro. Kjo xhiro përbën 32% të xhiros totale të 65 subjekteve tregtare me kapital apo kuota nga një institucion publik.

Subjekte të tjera me xhiro vjetore mbi dy miliardë lekë janë Operatori i Sistemit të Transmetimit OST, Albcontrol, Ujësjellës Kanalizime Tiranë dhe Posta Shqiptare SHA

Në vitin 2014 të gjitha 61 SHA me kapital publik së bashku shënojnë një xhiro vjetore prej 33.219 miliard lekë, ndërkohë që në dy vitet e mëparshme kanë pasur një xhiro totale prej përkatësisht 45.2 miliardë lekë në vitin 2012 dhe 45.5 miliardë lekë në vitin 2013. Në të tre vitet xhiron më të madhe e shënon Korporata Elektroenergjetike Shqiptare SHA KESH. Xhiroja e këtij subjekti ka rënë me 13.8 miliardë lekë për dy vjet. Nga ana tjetër xhiro vjetore e subjekteve Operatori i Sistemit të Transmetimit OST dhe Albcontrol është rritur me përkatësisht 1.1 miliardë lekë dhe 255 milionë lekë për dy vjet. Vlera të xhiros vjetore për secilën kompani në vitet 2012 – 2014 kanë paraqitur dhe vizualizuar në një nga Artikujt e ODA.

Administratorë të Shoqërive Aksionare me kapital publik. 31 Dhjetor 2015

Gjashtë nga 120 shoqëritë aksionare të zotëruara nga një institucion publik janë në proces Likuidimi (proces likuidimi për efekt mbyllje) për pasojë administratorët e tyre janë edhe në cilësinë e likuidatorit. Ndërmarrje në proces rikujtimi janë Kombinati Energjetik, KESH SECURITY SHRSF dhe OST SECURITY,  Prodhim Veshje Ushtarake SHA, Bursa e Tiranës SHA, ALBMINIERA SHA dhe Berat EKS.

Në njëqind e njëzetë shoqëritë aksionare të marra në shqyrtim 17 prej tyre ose 14% kanë administrator femër ndërsa 103 shoqëri aksionare drejtohen nga administrator meshkuj ndryshe 86% e ndërmarrjeve me aksionar një institucion publik.

Janë tetëmbëdhjetë në numër administratorët e shoqërive tregtare me kapital publik të cilëve u ka mbaruar mandati deri në fund të vitit 2015. Këto subjekte nuk kanë deklaruar në QKR nëse këtyre administratorëve ju është rinovuar mandati apo shoqëria është në pritje të një emërimi për administrator të ri. Në 120 shoqëri me aksionar me kapital publik, për 51 nuk janë reklamuar në QKR pasqyrat financiare të vitit kontabël 2014. Në vitin 2013 janë emëruar 24 administrator të rinj, nëntëmbëdhjetë prej të cilëve kanë një mandat trevjeçar. Në vitin 2014 janë emëruar 24 administrator, njëzetë e dy prej të cilëve kanë një mandat 3-vjeçar. Në vitin 2015 janë emëruar 32 administrator, njëzetë e një prej të cilëve kanë një mandat 3-vjeçar.

Kosto e Punës në Shoqëri Aksionare me kapital të një Institucion Publik 2014

Kostot e punës përfshijnë vlera për pagesat për punonjësit, pagat bruto, kontributet për sigurimet shoqërore që paguan punëdhënësi, kostot e trajnimit profesional, shpenzime e rekrutimit dhe ato për veshje, strehim apo taksa të tjera të punësimit.  Në vitet 2012-2014 rezulton me kosto pune më të lartë shoqëria ALBCONTROL. Në vitin 2014 kësaj shoqërie burimet njerëzore i kanë kushtuar 1.2 miliardë lekë. Një tjetër shoqëri me kosto të punës mbi 1 miliardë lekë është edhe Korporata Elektroenergjetike Shqiptare SHA KESH.

Mbulimi i Kostove të Punës përmes Xhiros Vjetore të Shoqërive, është një element që tregon se sa shoqëritë,  arrijnë të mbulojnë vetë këtë kategori shpenzimi (kostoje). Shoqëri të cilat kanë deklaruar një xhiro prej 0 lekë, ose thënë ndryshe që financohen totalisht nga fonde publike pasi nuk arrijnë t’i mbulojnë vetë kostot e tyre të punës janë ALBMINIERA SHA, Bursa e Tiranës SHA  dhe KRWM SHA. Kompani të cilat kanë një xhiro më të vogël se kosto e punës ose ndryshe që arrijnë të mbulojnë vetëm një pjesë të këtyre kostove, për vitin 2014 janë tetëmbëdhjetë, 14 prej të cilave kanë një mbulim mbi 50%.

Aftësia Paguese e SHA me kapital nga një Institucion Publik 2014.

Ky indikator vlerëson aftësinë që një shoqëri ka për të shlyer detyrimet.  Raportet për të analizuar aftësinë paguese të një shoqërie janë dy. Raporti i borxhit total llogaritet si raport i detyrimeve ndaj detyrimeve dhe kapitalit dhe tregon çfarë peshe zënë detyrimet në pasivin e shoqërisë. Raporti i detyrimeve totale ndaj kapitalit tregon pjesën e aktiveve që financohet me kapital dhe pjesën e financuar me kredi.  Korporata Elektroenergjetike Shqiptare SHA KESH e cila ka vlerën më të lartë të detyrimeve, ka një raport borxhi 84% në vitin 2014. Pra, detyrimet ë kësaj shoqërie zënë 84% të pasivit. Raporti tjetër i po të njëjtës shoqëri tregon që për çdo 1 lekë financim me kapital të vet ajo financon 5.31 lekë me kredi.

Raportin më të lartë të detyrimeve ndaj kapitalit në vitin 2014 e shënon TERMOCENTRALI Vlore SHA në vlerën 443.4 herë.

Situatën më të “mirë” të aftësisë pagese në këtë vit e pasqyron “TRAJTIMI I STUDENTEVE SH A Gjirokastër” i cili financohet thuajse 100% me kapital të vet.

Të dhëna të detajuara për kapitalin, aksionarët, xhiron vjetore, fitimin përpara tatimit dhe administratorët e shoqërive aksionare janë të publikuara për secilën SHA tek databaza e mirëstrukturuar Shoqëri Biznesi .