‘Civil Society Monitoring Public Procurement and Contracts’ Workshop Tirana, 29 July 2016
AIS organized on 29 July 2016, in Tirana, a Workshop on Civil Society Monitoring Public Procurement and Contracts.
Tryeza të Rrumbullakëta – Promovim i Transparencës për Buxhete të Qeverive Vendore
Projekti i USAID –Per Planifikim dhe Qeverisje Vendore (PLGP) në bashkëpunim me Institutin Shqiptar te Shkencave (AIS) kanë ideuar dhe finalizuar një platformë me disa instrumente ICT për transparencë mbi shpenzime dhe buxhete të njësive të qeverisjes vendore. Gjatë periudhës nëntor 2015 – mars 2016, është punuar në programim dhe zbatimin e Hartës së Parave (Money Mapping) dhe aplikacion për monitorim të transaksioneve të thesarit (Monitoring Treasury Application). Të dy instrumentet janë të lidhura me katalogë të të dhënave të mirëstrukturuara dhe kanë informacion për buxhete reale bazuar në shpenzime për gjashtë bashki në dy vitet e fundit 2014 – 2016. Të dhënat janë shoqëruar edhe me një grup artikujsh që analizojnë dhe vizualizojnë buxhetet reale të bashkive në vitet përkatëse. Gjithçka është realizuar nën moton Qeverisje Transparente si Qeverisje e Mirë /Open Governance as Good Governance me qëllim rritjen e transparencës, mirëstrukturimin e informacionit, komunikimin e institucioneve me bashkitë dhe krijimin e mjeteve që ndihmojnë në rritjen e njohurive dhe nxitjen e qytetarëve për pjesëmarrje. Një synim tjetër përkon edhe me rritjen e kapaciteteve të punonjësve të administratës dhe aktorëve civil në përdorimin e instrumenteve të teknologjisë së informacionit dhe komunikimit për transparencë dhe mirëqeverisje.
Duke e konsideruar transparencën si një çelës për inkurajimin e qeverisjes së mirë dhe të përgjegjshme, ky projekt ndjek një model inovacioni teknologjik dhe përforcon të drejtën e qytetarëve për informacion. Në dy aplikimet që zhvillohen informacioni serviret në një format të përshtatshëm për tu gjetur, kuptuar dhe ripërdorur (formati i open knowledge). Përdorues të këtyre instrumenteve mund të jenë qytetar dhe aktorë civil sikurse përfaqësues të Paneleve të Këshillimit Qytetar (CAPs), Punonjës të Administratës Publike apo përfaqësues të medias që raportojnë zhvillime të qeverisjes vendore.
Aplikacionet Money Mapping dhe Monitoring Treasury Transaction janë realizuar dhe prezantuar për gjashtë bashki model, partnere të Projektit të USAID për Planifikimin dhe Qeverisjen Vendore:
BashkiaFier
PLGP – Harta e Parave (Money Mapping ) Fier
Bashkia Lushnjë
PLGP – Harta e Parave (Money Mapping ) Lushnje
Bashkia Elbasan
PLGP – Harta e Parave (Money Mapping ) Elbasani
Bashkia Berat
Bashkia Kuçovë
dhe Bashkia Korçë
Monitorim i Transaksioneve të Thesarit (Monitoring Treasury Application)
Open Local Gov Procurement Albania në Konferencën Data for Development
Programi i AIS, Open Procurement Albania OpenLGP, është prezantuar në konferencën rajonale për Eastern Europe and Central Asia, Data for Development Results 2016, mbajtur në Istanbul Turkey në datat 8 dhe 9 Qershor. Projekti dhe databaza e ndërtuar si pjesë e përpjekjeve për monitorim qytetar të prokurimeve dhe kontratave publike të qeverive lokale në Shqipëri. Rezultatet dhe impakti i tij ishin pjesë e panelit me temë Hoë is Open Contracting Improving Budgetary Efficiency? Në këtë panel organziata nga Euro Azia dhe përfaqësues nga Open Contracting Partnership artikuluan mbi përfitimet që vinë nga open contracting process dhe eksperiencat e deri tanishme. AIS ka hapur gjatë vitit të fundit të dhëna për të gjithë tenderët e vitit të parë të mandatit 2015-19 të 61 bashkive në vend. OpenLGP mbështetet financiarisht nga NED.
Open Contracting Standard, Qeveria Shqiptare konsultohet për Angazhim
Shqipëria është një vend me mungesë të theksuar transparence sa i takon kontratave publike qofshin këto për dhurime, koncesione, PPP, punë publike apo furnizime dhe qiradhënie. AIS si anëtare e Koalicionit Shqiptar për OGP ka kërkuar nga Qeveria të angazhohet për përdorimin e standardit Open Contracting. Ky propozim është vendosur në planin e konsultimeve për OGP 2016-2018. AIS do të organizoje konsultime me grupet tematike përfaqësues në finalizim të Plan Veprimit gjatë muajit qershor.
Më në fund TransparencyCamp në Europe, nuk mund të mungojë Shqipëria
Në 1 qershor për herë të parë në Europë u zhvillua një event i rëndësishëm i tipit unconference si Trasnparency Camp Europe. Evendi u mbajt në Amserdam në kuadër Netherlands EU Presidency 2016. Pjesmarrës në TCampEU, përfaësues nga shoqëria civile në Shqipëri u bënë pjesë e eksperiencave evropiane mbi open data, technology and civil engagement. Një nga aktivitetet e TCampEU ishte edhe APP Competiotion që vinte si finalizim i dhjetra eventeve të karakterit DiploHack në qytete të ndryshme të Europës. Shqipëria u përfaqësua në këtë event nga Alida Karakushi dhe Ergest Nako dy pjesatarë të skuadrës Love in Action, fitues të DiploHack Tirana.
Dhoma Zgjedhore për Reformën Elektorale një projekt lobimi, iniciativë e shoqërisë civile.
AIS, është angazhuar tashmë në një projet të ri për Lobim për Ligj sa më të Drejtë Zgjedhor. Programi titullohet Dhoma Zgjedhore për Reformën dhe është inciativë e pesë organizatave, mbështetur nga Fondacioni i Shoqërisë së Hapur për Shqipërinë OSFA.
Organizata nga 6 shtete në POINT 5.0, Political Accountabiliy and New Technologies
Political Accountability and New Technologies POINT, është një konference rajonale e organizatave të shoqërisë civile nga gjashtë shtete të Euopës Juglindore, të cilët janë të përfshirë intensivisht në përdorimin e tekonologjive të reja në punën e tyre. Katër folës në këtë konferencë Eva Meqemeja, Shefiko Hajna, Erald Hoxha dhe Besjana Hysa prezantuan përpjekejt e AIS (ojf shqiptare) për të gjurmuar paratë dhe interesat e drejtuesve të lartë politik në pushtet, dhe për të ndërtuar instrumente të monitorimit qytetar përmes Open Data.
Money Government & Politics
Projekti Money, Government and Politcs dhe aktivitetet e tij adresojnë tek publiku çështje të abuzimit; korrupsionit apo konfliktit të interesit në kontestin e qeverisjes dhe politikës në Shqipëri. Programi hap të dhëna për pasurinë e funksionarëve të lartë shtetërore; pagesa të institucioneve buxhetore; shpenzime të subjekteve elektorale dhe kompanive konçensionare. Krahasimi dhe analiza e të dhënave rrit transparencën dhe presionin publik në raste të favorizimit në fonde dhe asete publike.
KQZ konsideron propozimet e shoqërisë civile për Reformën Zgjedhore çështja e Donatorëve Zgjedhor
KQZ konsideron propozimet e shoqërisë civile për Reformën Zgjedhore çështja e Donatorëve Zgjedhor
AIS, një organizatë joqeveritare me mision advokimin për transparencë, mirëqeverisje dhe llogaridhënie është angazhuar për hapjen e të dhënave që përkojnë me shpenzime dhe financime zgjedhor. Veç publikimit në format Open Data të të dhënave të Tabelave Financiare të Subjekteve Zgjedhore, AIS përmes programeve të saj Dhoma Zgjedhore për Reformën Elektorale, Money Government and Politic dhe Za’Lart – Bëji Zgjedhjet të Vlejnë, ka zbardhur edhe detaje apo problematika të Financimeve Zgjedhore në fushatat e fundit.
Në datën 14 maj 2014, AIS parashtroi dhe propozoi në Tryezën Teknike mbi Financimin e Partive Politike dhe Fushatave Zgjedhore, konferencë e organizuar nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve dhe mbështetur nga prezenca e OSBE në Shqipëri, disa Propozime për Ndryshime të nevojshme në Ligjin Zgjedhor. Këto propozime përkojnë me financimin e fushatave zgjedhore. Propozimet më tipike të parashtruara në konferencë dhe të dorëzuara edhe me shkrim nga AIS / Open Data Albania kanë qenë:
- Të vendosej detyrimi për deklarim dhe dhurim me sistem bankar (jo kesh) për çdo vlerë dhurimi e jo vetëm për vlera të dhurimeve mbi 100 mijë lekë. Neni 90 pika 2 e Kodit Zgjedhor. Më me detaje shiko draftin me Rekomandime.
- Të vendosen parashikime ligjore më të zgjeruara për kontrollin dhe ndalimin e konfliktit të interesit për Donatorët duke përcaktuar jo vetëm periudha kontrolli para zgjedhor por edhe pas zhvillimit të zgjedhjeve. Kodi Zgjedhor përmes nenit 89. Më me detaje shiko draftin me Rekomandime.
Në Raportin e Fundit për Kuvendin (Prill 2016), Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka propozuar një dokument me titull Rekomandime për Përmirësime të Mundshme të Kodit Zgjedhor 2016. Ky draft që i drejtohet Kuvendit dhe Komisionit për Reformën Zgjedhore, ka konsideruar propozimet e më hershme të organizatës tonë AIS programi Open Data Albania propozuar që në vitin 2014 (tryeza shtator) mbi Regjistrimin dhe Kontrollin e Konfliktit të Interesit për Donatorët, duke parashtruar edhe ndryshimet e kërkuara. Konkretisht këto propozime (si dhe më lart) janë bërë pjesë e dokumentit Në çështjen IX. Rekomandime për Financimin e Partive Politike gjatë Fushatës Zgjedhore dhe në një vit Kalendarik në faqet 22 dhe 23 pika 7 dhe 9 e Rekomandimeve.
Organizata AIS promotore e Open Data Albania, falënderon Komisionin Qendror të Zgjedhjeve për institucionalizimin e propozimeve që vinë nga shoqëria civile dhe njëkohësit për seriozitetin me të cilin është bërë formulimi i rekomandimeve për pjesën e Financimit Zgjedhor në këtë dokument drejtuar Kuvendit. Gjithashtu AIS do vijojë të lobojë edhe si anëtare të Iniciativës Dhoma e Situatës Zgjedhore për një reformë dhe ligj zgjedhor me standarde të larta të rregullimit të Financimit të Subjekteve dhe Auditimit të Fushatave Zgjedhore.
Një tjetër përpjekje e AIS për rregulla të drejta të financimit zgjedhorë është procesi gjyqësor i iniciuar nga AIS kundrejt 3 partive kryesore PD, PS dhe LSI për Informim në Kohë Reale mbi Listat dhe Emrat e Donatorëve në Fushatë. Proces për të cilin presim prej dy muajsh datën për shqyrtim gjyqësor pranë Gjykatës së Apelit Administrativ Tiranë.
Të përdorësh Open Data kundër korrupsionit. Gjykata Kushtetuese heq mandatin e një deputeti.
Në vitin 2014 për herë të parë në Shqipëri përmes një projekti të shoqërisë civile u zbardhën për publikun të dhëna për çdo transaksion të Thesarit të Shtetit duke dhënë datën, qëllimin e transaksionit, numrin e faturës dhe përfituesin. Përmes Open Spending Albania rubrika Transaksione Thesari qytetari shqiptar kishte të drejtë të kuptonte se si shpenzoheshin paratë e taksapaguesve (Where does my Money Go). Në muajin Gusht 2014, opinioni publik përmes të dhënave të hapura tek Transaksione Thesari, mori dijeni për dhjetëra pagesa nga disa institucione buxhetore kundrejt një shoqërie tregtare ABISSNET aksionet e të cilës i përkasin (në datën e transaksioneve dhe kontratave që mundësojnë pagesat) deputetit të mazhorancës zoti Koco Kokëdhima. Tabletat e transaksioneve u shfaqën në faqet e para të të gjitha gazetave si Tema, RD, Ora News, Gazeta Shqiptare, ABC , u bënë pjesë e statuseve në Facebook e Twitter të njerëzve të rëndësishëm të debatit publik e në fund shkaktuan edhe reagimin mediatik e më pas institucional të grupit parlamentar opozitar Partia Demokratike.
Një grup deputetësh i kërkoi Gjykatës Kushtetuese të heqë Mandatin e Deputetit për zotin Koco Kokedhima, bazuar në nenin 70 pika 3 dhe 4 e Kushtetutës. Ky nen i Kushtetutës ndalon deputetët të ushtrojnë aktivitet ekonomik e përfitime me para publike. Kërkesa e deputetëve të grupit parlamentar opozitar bazohej gjithashtu në nenet 7 dhe 13 të rregullores së Kuvendit dhe neni 28 i Ligjit nr. 9367, datë 7. 04. 2005 “Për parandalimin e konfliktit të interesave në ushtrimin e funksioneve publike”. Mocioni dhe Padia e dorëzuar nga deputetët, në Gjykatën Kushtetuese kishte si prova tabela edhe nga databaza open data e portalit tonë Spending Data Albania (faqja 2 dhe 3 nënçështja Fakte dhe Rrethana).
Pas disa mbledhjeve të Komisionit Kuvendor për Shqyrtimin e Mandateve, dhe një procesi të gjatë gjyqësor iniciuar nga Deputet të Grupit Parlamentar Opozitar sot në datën 9 maj 2015 Gjykata Kushtetuese konstatoi Papajtueshmërinë e mandatit të Deputetit Koco Kokëdhima dhe vendosi Heqjen e mandatit e Deputetit.
Që prej vitit 2014 janë me dhjetëra artikujt mediatik dhe deklaratat mediatike të bazuara në të dhëna të hapura të Transaksione Thesari Spending Data Albania. Ky rast është tipik një rast i mirë i përdorimit të Open Data dhe Open Knowledge për të kontrolluar konfliktin e interesit, nepotizmin, shpërndarjen e parasë publike, abuzimin apo korrupsionin përmes saj.
AIS një organizatë joqeveritare shqiptare vijon të hapë të dhëna për Transaksione Thesari, Kontrata dhe Tender Publik, Buxhete Publike, Pasuri të Pushtetarëve dhe Gjyqtarëve të nivelit të Lartë, Shpenzime Elektorale. Kjo me qëllim nxitje të transparencës dhe monitorim qytetar përmes hapjes së të dhënave publike. Projektet tona Para, Qeverisje dhe Politikë MGP, dhe ProkurimeTransparente vijojnë të krijojnë instrumente për fuqizim qytetar përmes Informacionit, transparencës dhe monitorim qytetar përmes hapjes së të dhënave publike.
Albanian Institute of Science
Supported from
